Η συνεπής ασυνέπεια: Γιατί η συνέπεια μοιάζει με αποστολή για ειδικές δυνάμεις

Η συνεπής ασυνέπεια: Γιατί η συνέπεια μοιάζει με αποστολή για ειδικές δυνάμεις

Ας ξεκινήσουμε με μια ομολογία: ασυνέπεια.

Αν η συνέπεια ήταν σχολικό μάθημα, κάποιοι από εμάς θα ήμασταν πανηγυρικά μετεξεταστέοι. Γιατί κακά τα ψέματα, υπάρχουν άνθρωποι που το να είναι συνεπείς το έχουν στο DNA τους και άλλοι που, όπως εμείς, παλεύουν να θυμηθούν τι σημαίνει καν η λέξη. Και όχι, δεν είναι κακό να ανήκεις στη δεύτερη κατηγορία – είναι απλώς ένα συνεχές πεδίο μάχης με το ρολόι, το πρόγραμμα και την αιώνια αναβλητικότητα. Έχεις γνωρίσει μερικούς που είναι γεννημένοι να τηρούν deadlines, να έχουν προγραμματισμένα τα πάντα μέχρι και τη στιγμή που θα ανοίξουν το Netflix? Τέλεια, άρα μαζί δεν έχουμε γνωριστεί ακόμα μιας και ανήκω σε εκείνους που ξέρουμε ότι ο ορισμός της συνέπειας είναι λίγο-πολύ ένα urban legend. Αν είσαι από αυτούς που η ατζέντα τους γράφει “θα δούμε” αντί για “στις 9 ακριβώς“, τότε καταλαβαίνεις για τι πράγμα μιλάω.

Γιατί παλεύουμε με τη συνέπεια;

Είναι η αιώνια μάχη, έτσι; Από τη μία, έχουμε την οργανωμένη πλευρά μας που ονειρεύεται μια ζωή γεμάτη πρόγραμμα, to-do lists που ολοκληρώνονται στην ώρα τους, και deadlines που δεν μας κάνουν να ιδρώνουμε την τελευταία στιγμή. Από την άλλη, υπάρχει αυτή η φωνούλα που μοιάζει να παίζει το ρόλο του δικηγόρου του διαβόλου: “Δεν χρειάζεται να το κάνεις σήμερα, άραξε λίγο. Έχεις όλο το χρόνο του κόσμου“.

Και κάπου εκεί, αρχίζει το χάος.

Η ευκολία της αναβολής

Η αναβολή είναι γλυκιά, σχεδόν εθιστική. Είτε μιλάμε για το να στείλεις εκείνο το email που σε στοιχειώνει εδώ και μέρες, είτε για να πας γυμναστήριο, η ιδέα του “το αφήνω για αύριο” μοιάζει πάντα δελεαστική. Και ξέρεις γιατί; Γιατί δίνει την ψευδαίσθηση του ελέγχου. “Αφού εγώ αποφάσισα να μην το κάνω τώρα, σημαίνει ότι είμαι boss της φάσης μου, σωστά;” Λάθος! Στην πραγματικότητα, αυτό που κάνουμε είναι να βάζουμε το πρόβλημα σε αναμονή, μέχρι που γίνεται ένα τεράστιο βουνό που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε.

Το modern lifestyle και η πίεση του “να τα κάνεις όλα”

Η αλήθεια είναι ότι το σύγχρονο lifestyle έχει βάλει όλους μας σε μια διαρκή κατάσταση multitasking. Είμαστε μια γενιά που έχει μεγαλώσει με την πεποίθηση ότι αν δεν κάνεις 5 πράγματα ταυτόχρονα, τότε κάτι κάνεις λάθος. Σκέψου το: δουλειά, κοινωνική ζωή, self-care, σχέσεις, χόμπι. Κι όλα αυτά, φυσικά, πρέπει να γίνονται με άψογο τρόπο γιατί… Instagram. Αυτό το “να τα κάνεις όλα” όμως είναι το πρώτο βήμα προς το να μην κάνεις τίποτα, γιατί κάπου στο ενδιάμεσο καταλαβαίνεις ότι είναι αδύνατο να τα χωρέσεις όλα σε 24 ώρες.

Η εσωτερική σύγκρουση

Ας μιλήσουμε λίγο για εκείνο το debate που γίνεται στο μυαλό μας κάθε φορά που σκεφτόμαστε να αναβάλουμε κάτι. Η λογική λέει: “Αν το κάνεις τώρα, θα έχεις χρόνο αργότερα να χαλαρώσεις“. Αλλά η άλλη πλευρά – η πιο πειραστική – ψιθυρίζει: “Χαλάρωσε τώρα. Το αργότερα δεν είναι ποτέ τόσο πιεστικό όσο νομίζεις“.

Και τότε αρχίζει ο φαύλος κύκλος: αναβολή, ενοχές, άγχος, πίεση. Repeat.

Η σκληρότητα προς τον εαυτό μας

Κι εδώ είναι το πραγματικό ζουμί. Γιατί όταν τελικά έρχεται η στιγμή να αντιμετωπίσουμε τη συνέπεια της… έλλειψης συνέπειας, είμαστε οι πρώτοι που θα κράξουμε τον εαυτό μας. “Πάλι τα έκανες θάλασσα“, “Γιατί δεν μπορείς να είσαι πιο οργανωμένος/η;”, “Γιατί δεν είσαι σαν τον/την τάδε που τα έχει όλα υπό έλεγχο;“. Αντί να αντιμετωπίσουμε τον εαυτό μας με κατανόηση και ενσυναίσθηση, τον κάνουμε στόχο της πιο σκληρής κριτικής.

Ίσως τελικά το θέμα να είναι το πώς ορίζουμε τις προτεραιότητές μας. Κάποια πράγματα – όπως το να πληρώσεις λογαριασμούς ή να παραδώσεις δουλειά – είναι αναγκαστικά πιο επείγοντα. Αλλά τα υπόλοιπα; Χάνουμε χρόνο να ανησυχούμε για πράγματα που, στην πραγματικότητα, δεν είναι τόσο σημαντικά. Και κάπως έτσι, τα αληθινά σημαντικά μένουν πίσω.

Αναβλητικότητα: Το πιο γλυκό δηλητήριο

Η αναβολή είναι σαν τον φίλο που σου λέει: “Έλα, κάτσε λίγο ακόμα στον καναπέ. Πού να τρέχεις τώρα;“. Και φυσικά, πέφτεις στην παγίδα. “Θα το κάνω αύριο,” λες. Μόνο που αύριο γίνεται μεθαύριο, και μεθαύριο γίνεται “δεν θυμάμαι τι έπρεπε να κάνω“. Όσο αφήνεις κάτι, τόσο μεγαλώνει η σκιά του, σαν τέρας που κρύβεται κάτω από το κρεβάτι και σου κόβει τον ύπνο.

Κι όμως, η αναβλητικότητα έχει μια περίεργη γοητεία. Σου δίνει την ψευδαίσθηση της ελευθερίας, μέχρι που έρχεται η ώρα να πληρώσεις το τίμημα. Και το τίμημα δεν είναι μόνο οι χαμένες προθεσμίες, αλλά και το άγχος που συσσωρεύεται. Κάθε φορά που αφήνεις κάτι πίσω, το μυαλό σου το κρατά σαν εκκρεμότητα, και το βάρος του γίνεται όλο και πιο βαρύ.

Η στιγμή της “υπέρβασης”

Υπάρχει όμως και αυτή η μαγική στιγμή που τελικά καταφέρνεις να είσαι συνεπής. Είναι σαν να κατακτάς την κορυφή του βουνού. Ο εγκέφαλός σου γεμίζει με ντοπαμίνη, νιώθεις θεός της οργάνωσης και το πρόσωπό σου λάμπει από υπερηφάνεια. Για λίγες ώρες, είσαι ένας νέος άνθρωπος, έτοιμος να αλλάξει τον κόσμο.

Αυτή η αίσθηση είναι τόσο ικανοποιητική που σχεδόν δικαιολογεί όλο το δράμα της ασυνέπειας. Όμως, επειδή είμαστε και πλάσματα συνήθειας, πολύ σύντομα η ευφορία ξεθωριάζει και η επιστροφή στην αναβολή είναι σχεδόν εγγυημένη.

Η πίεση να τα κάνεις όλα

Και μετά υπάρχει η πίεση. Η πίεση να είσαι παντού, να προλάβεις τα πάντα και να τα κάνεις όλα τέλεια. Όταν ζεις με ασυνέπεια, αυτή η πίεση πολλαπλασιάζεται. Γιατί ακόμα και αν θες να είσαι συνεπής, η συνήθεια της αναβολής είναι σαν τοξικός πρώην που δεν λέει να σε αφήσει ήσυχο.

Η κοινωνία λατρεύει τη συνέπεια. Οι συνεπείς άνθρωποι έχουν τη φήμη ότι είναι πιο αξιόπιστοι, πιο αποδοτικοί και πιο “επιτυχημένοι“. Και κάπως έτσι, εμείς οι υπόλοιποι που απλώς προσπαθούμε να μην ξεχάσουμε τι μέρα είναι, νιώθουμε σαν αποτυχημένοι που δεν μπορούμε να συμβαδίσουμε με τον ρυθμό.

Γιατί η συνέπεια μοιάζει με βουνό;

Αν η συνέπεια ήταν ένα άθλημα, θα ήταν ο μαραθώνιος. Χρειάζεται αντοχή, υπομονή και τη σωστή νοοτροπία. Όμως, όταν το μυαλό σου είναι γεμάτο αποσπάσεις και η καθημερινότητα σου μοιάζει με λίστα από εκκρεμότητες, η συνέπεια γίνεται δύσκολη υπόθεση. Κάθε μικρή αποτυχία μοιάζει να σε ρίχνει ακόμα πιο πίσω, και κάπως έτσι καταλήγεις να παλεύεις σε έναν φαύλο κύκλο.

Το φως στο τούνελ

Όμως, υπάρχει ελπίδα. Το πρώτο βήμα είναι να αναγνωρίσεις ότι η συνέπεια δεν είναι θέμα χαρακτήρα, αλλά συνήθειας. Δεν χρειάζεται να γίνεις τέλειος από τη μια μέρα στην άλλη. Αρκεί να κάνεις μικρά βήματα κάθε μέρα. Να συγχωρείς τον εαυτό σου όταν δεν τα καταφέρνεις και να του δίνεις την ευκαιρία να προσπαθήσει ξανά.

Η συνέπεια δεν χρειάζεται να είναι βαρετή. Μπορείς να τη δεις σαν μια ευκαιρία να είσαι καλός με τον εαυτό σου. Όχι γιατί “πρέπει“, αλλά γιατί το αξίζεις. Και αν κάποιες φορές η αναβλητικότητα κερδίζει, δεν χάλασε κι ο κόσμος. Το θέμα είναι να επιστρέφεις πάντα στην προσπάθεια.