Τα οφέλη της άσκησης στην ψυχική υγεία

Γνωρίζετε ήδη ότι η άσκηση κάνει καλό στο σώμα σας. Αλλά ξέρατε ότι μπορεί επίσης να τονώσει τη διάθεσή σας, να βελτιώσει την ποιότητα του ύπνου σας και να σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε την κατάθλιψη, το άγχος, το στρες και πολλά άλλα;

Ποια είναι τα οφέλη της άσκησης για την ψυχική υγεία;

Η άσκηση δεν αφορά μόνο στην αερόβια ικανότητα και το χτίσιμο των μυών. Σίγουρα, η άσκηση μπορεί να βελτιώσει τη σωματική σας υγεία και τη σωματική σας διάπλαση, να βελτιώσει τη σεξουαλική σας ζωή, ακόμη και να προσθέσει χρόνια στη ζωή σας. Ωστόσο, δεν είναι αυτοί οι λόγοι που παρακινούν τους περισσότερους ανθρώπους να παραμένουν ενεργητικοί και να ασκούνται.

Οι άνθρωποι που ασκούνται τακτικά το κάνουν επειδή τους δίνει μια τεράστια αίσθηση ευεξίας. Αισθάνονται πιο ενεργητικοί καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, κοιμούνται καλύτερα τη νύχτα, και γενικότερα αισθάνονται πιο χαλαροί και θετικοί. Επίσης, η άσκηση αποτελεί ένα ισχυρό φάρμακο για πολλές κοινές καταστάσεις που αφορούν στην ψυχική μας υγεία.

Η συστηματική άσκηση μπορεί να έχει βαθιά θετική επίδραση στην κατάθλιψη, το άγχος και τη ΔΕΠΥ. Επίσης, βελτιώνει τη μνήμη, σας βοηθά να κοιμάστε καλύτερα και ενισχύει τη συνολική σας διάθεση. Έρευνες δείχνουν ότι ακόμη και η μέτρια άσκηση μπορεί να κάνει πραγματική διαφορά. Ανεξάρτητα από την ηλικία ή το επίπεδο φυσικής σας κατάστασης, μπορείτε να μάθετε να χρησιμοποιείτε την άσκηση ως ένα ισχυρό εργαλείο για να αντιμετωπίσετε προβλήματα ψυχικής υγείας και να βελτιώσετε την καθημερινότητά σας. 

Άσκηση και κατάθλιψη

Μελέτες δείχνουν ότι η άσκηση μπορεί να θεραπεύσει την ήπια έως μέτρια κατάθλιψη εξίσου αποτελεσματικά με τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα – αλλά χωρίς τις παρενέργειες, φυσικά. Για παράδειγμα, μια πρόσφατη μελέτη που έγινε από το Harvard TH Chan School of Public Health δείχνει ότι το τρέξιμο για 15 λεπτά την ημέρα ή το περπάτημα για μία ώρα μειώνει τον κίνδυνο μείζονος κατάθλιψης κατά 26%. 

Η άσκηση αποτελεί έναν ισχυρό παράγοντα ενάντια στην κατάθλιψη: Προάγει κάθε είδους αλλαγές στον εγκέφαλο, συμπεριλαμβανομένης της νευρικής ανάπτυξης, της μειωμένης φλεγμονής και νέων μοτίβων δραστηριότητας που προάγουν τα συναισθήματα ηρεμίας και ευεξίας. Απελευθερώνει επίσης ενδορφίνες, ισχυρές χημικές ουσίες στον εγκέφαλό σας που ενεργοποιούν το πνεύμα σας και σας κάνουν να αισθάνεστε καλά. Τέλος, χρησιμεύει ως απόσπαση της προσοχής, επιτρέποντάς σας να ξεφύγετε από τον φαύλο κύκλο των αρνητικών σκέψεων που τροφοδοτούν την κατάθλιψη.

Άσκηση και άγχος

Η άσκηση είναι μια φυσική και αποτελεσματική θεραπεία κατά του άγχους. Ανακουφίζει από την ένταση και το στρες, ενισχύει τη σωματική και πνευματική ενέργεια και ενισχύει την ευεξία μέσω της απελευθέρωσης ενδορφινών. 

Έχετε παρατηρήσει ποτέ πώς αντιδρά το σώμα σας όταν βρίσκεστε υπό στρες; Οι μύες σας μπορεί να είναι τεντωμένοι, ειδικά στο πρόσωπο, το λαιμό και τους ώμους, δημιουργώντας πόνο στην πλάτη ή στον αυχένα ή επώδυνους πονοκεφάλους. Μπορεί να αισθάνεστε ένα σφίξιμο στο στήθος σας, ή μυϊκές κράμπες. Μπορεί επίσης να αντιμετωπίσετε προβλήματα όπως αϋπνία, καούρα, στομαχόπονο, διάρροια ή συχνοουρία. Η ανησυχία που προκαλείται αλλά και η ταλαιπωρία από όλα αυτά τα σωματικά συμπτώματα μπορούν με τη σειρά τους να οδηγήσουν σε ακόμη περισσότερο άγχος, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο μεταξύ του μυαλού και του σώματός σας.

Η άσκηση είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος για να σπάσετε αυτόν τον κύκλο. Εκτός από την απελευθέρωση ενδορφινών στον εγκέφαλο, η σωματική δραστηριότητα βοηθά στη χαλάρωση των μυών και στην ανακούφιση από την ένταση. Δεδομένου ότι το σώμα και το μυαλό είναι τόσο στενά συνδεδεμένα, όταν το σώμα σας αισθάνεται καλύτερα, το ίδιο θα κάνει και το μυαλό σας.

Άσκηση και ΔΕΠΥ

Η τακτική άσκηση είναι ένας από τους καλύτερους και πιο αποτελεσματικούς τρόπους μείωσης των συμπτωμάτων της ΔΕΠΥ και βελτίωσης της συγκέντρωσης, της μνήμης και της διάθεσης. Η σωματική δραστηριότητα ενισχύει αμέσως τα επίπεδα ντοπαμίνης, νορεπινεφρίνης και σεροτονίνης του εγκεφάλου – όλα αυτά επηρεάζουν την εστίαση και την προσοχή. Με αυτόν τον τρόπο, η άσκηση λειτουργεί σχεδόν με τον ίδιο τρόπο όπως τα φάρμακα για τη ΔΕΠΥ.

Άσκηση και Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες (PTSD)

Τα στοιχεία δείχνουν ότι με την  άσκηση μπορείτε πραγματικά να βοηθήσετε το νευρικό σας σύστημα να «ξεκολλήσει» και να αρχίσει να ξεπερνάει την ‘ακινητοποίηση’ που χαρακτηρίζει το μετατραυματικό στρες. Ασκήσεις που περιλαμβάνουν εγκάρσια κίνηση και που εμπλέκουν και τα χέρια και τα πόδια – όπως το περπάτημα (ειδικά στην άμμο), το τρέξιμο, το κολύμπι, η προπόνηση με βάρη ή ο χορός – είναι μερικές από τις καλύτερες επιλογές.

Οι υπαίθριες δραστηριότητες όπως η πεζοπορία, η ιστιοπλοΐα, η ορεινή ποδηλασία, η αναρρίχηση, το ράφτινγκ στο λευκό νερό και το σκι (κατάβαση και cross-country) έχουν επίσης αποδειχθεί ότι μειώνουν τα συμπτώματα του PTSD.

Άλλα οφέλη της άσκησης για την ψυχική υγεία

Ακόμα κι αν δεν πάσχετε από κάποιο πρόβλημα ψυχικής υγείας, η τακτική σωματική δραστηριότητα μπορεί να προσφέρει μια ώθηση στη διάθεση και την ψυχική σας ευεξία.

Η άσκηση μπορεί να έχει ευεργετικά οφέλη, όπως:

• Εντονότερη μνήμη και σκέψη. Οι ίδιες ενδορφίνες που σας κάνουν να αισθάνεστε καλύτερα σας βοηθούν επίσης στη συγκέντρωση. Επιπλέον, η άσκηση διεγείρει την ανάπτυξη νέων εγκεφαλικών κυττάρων και βοηθά στην πρόληψη της φθοράς που σχετίζεται με την ηλικία.
• Υψηλότερη αυτοεκτίμηση. Η τακτική άσκηση είναι μια επένδυση στο μυαλό, το σώμα και την ψυχή σας. Όταν γίνει συνήθεια, μπορεί να ενισχύσει την αίσθηση αυτοεκτίμησης και να σας κάνει να νιώσετε δυνατοί. Θα νιώσετε καλύτερα με την εμφάνισή σας και, με την επίτευξη ακόμη και μικρών στόχων άσκησης, θα νιώσετε μια αίσθηση επιτυχίας.
• Καλύτερη ποιότητα ύπνου. Ακόμη και μια σύντομη άσκηση το πρωί ή το απόγευμα μπορεί να βοηθήσει στη ρύθμιση του ύπνου. Εάν προτιμάτε να ασκείστε τη νύχτα, προτιμήστε χαλαρωτικές ασκήσεις όπως η γιόγκα ή οι ήπιες διατάσεις.
• Περισσότερη ενέργεια. Ξεκινήστε με λίγα μόνο λεπτά άσκησης την ημέρα και αυξήστε την προπόνησή σας σταδιακά.
• Ισχυρότερη ανθεκτικότητα. Όταν αντιμετωπίζετε προκλήσεις στη ζωή, η άσκηση μπορεί να σας βοηθήσει να χτίσετε ανθεκτικότητα και να αντεπεξέλθετε με υγιή τρόπο, αντί να καταφεύγετε σε αλκοόλ, ναρκωτικά ή άλλες αρνητικές συμπεριφορές που τελικά επιδεινώνουν την κατάστασή σας. Η τακτική άσκηση μπορεί επίσης να βοηθήσει στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού σας συστήματος και στη μείωση των επιπτώσεων του στρες.

Και μην ξεχνάτε! Δεν χρειάζεται να αφιερώνετε ώρες από την μέρα σας για να προπονηθείτε στο γυμναστήριο, να ιδρώσετε πολύ ή να τρέχετε μίλια! Αρκούν μόλις 30 λεπτά μέτριας άσκησης πέντε φορές την εβδομάδα για να δείτε θεαματικά αποτελέσματα.